Powiem Wam, że ostatnio zauważyłam, że wielu moich znajomych cierpi na coś w rodzaju wypalenia zawodowego. Ciągle narzekają, a codzienne wstawanie do pracy jest dla nich katorgą. Kiedy proponuję wieczorne wyjście na drinka, czy nawet na herbatkę, żeby tylko się spotkać i porozmawiać – oni odmawiają. Zastanawiam się, czy to wina pracy, czy może szefa, który nie daje premii, a wymaga coraz więcej… Nie wiem. Wiem tylko, że aktualna praca nie sprawia im już przyjemności, a zniechęca i powoduje ogromne zmęczenie fizyczne i psychiczne.
Wypalenie zawodowe – spójrzmy na definicję
Spis treści
Najbardziej narażonymi na wypalenie zawodowe są osoby, których zawody są związane z pracą z ludźmi, edukacją i niesieniem innym pomocy. Przede wszystkim nauczyciele, lekarze i pielęgniarki, ponieważ w tych zawodach ciągle trzeba być w gotowości i dodatkowo należy się doszkalać. Takie osoby bardzo szybko się wypalają dlatego, że nie czują wdzięczności za wykonaną pracę. Podejmowanie trudnych decyzji również jest na ich porządku dziennym, co może powodować stres. Wypalenie zawodowe może przydarzyć się każdemu, kto nie potrafi wyładowywać swojego stresu emocjonalnego, aby zregenerować siły.
Jakie mogą być przyczyny wypalenia zawodowego?
Przyczyn zawodowego wypalenia może być cała masa, ale wydaje mi się, że najbardziej wpływa na nie długotrwały stres, który skutkuje zmęczeniem psychicznym i fizycznym. Bardzo często dzieje się tak, że na początku praca jest dla nas przyjemnością. Jest to nowy okres w naszym życiu, poznajemy nowych ludzi, nabywamy nowych umiejętności. Jednak z czasem przybywa nam obowiązków i mamy coraz mniej czasu dla siebie. Przestajemy dbać o dietę i zdrowy tryb życia. Zaszywamy się w trybie praca-dom, praca-dom i tracimy poczucie czasu. Stres i problemy ze spaniem sprawiają, że jesteśmy poddenerwowani, zestresowani i wybuchowi. Nie potrafimy rozładować naszych nadmiernych emocji. Długotrwały stres powoduje przeciążenie układu nerwowego, za czym idą wszelkie objawy somatyczne, przez które lekarze nie zalecają kontynuowania pracy w danym miejscu.
Wypalenie zawodowe – objawy
U każdego objawy wypalenia zawodowego mogą być różne, jednak mają one podobne podstawy. Najczęściej mowa tu o objawach somatycznych, czyli zawrotach i bólach głowy. Pojawiają się problemy ze snem i koszmary, które dręczą naszą psychikę. Podwyższone ciśnienie i bezdech, a także problemy pokarmowe i bóle mięśniowe wcale nie pomagają w osiągnięciu spokoju, a prowadzą do spadku odporności organizmu i chronicznego zmęczenia. W fazie chronicznego przemęczenia odpoczynek nie jest w stanie nam pomóc, ponieważ przez liczne problemy emocjonalne i fizyczne, nasze ciało jest na ciągłych obrotach. Osoby dotknięte wypaleniem zawodowych niechętnie chodzą do pracy, a na codzień są zirytowane i przygnębione. Ich relacje ze współpracownikami wypalają się, a wydajność i efektywność pracy spada praktycznie do minimum.
Wyróżnia się kilka faz wypalenia zawodowego, które w różny sposób wpływają na nasze samopoczucie:
- Faza wyczerpania emocjonalnego – ciągłe zmęczenie psychiczne i fizyczne, niechęć.
- Faza depersonalizacji i cynizmu – dystansowanie się od reszty pracowników, zamknięcie się w sobie; brak więzi emocjonalnej z zespołem, czy klientem; brak zaangażowania; obojętność.
- Faza braku wiary w siebie i braku poczucia kompetencji do wykonywania pracy.