Nietolerancja laktozy to dość powszechny problem i zależy zarówno od predyspozycji dziedzicznych, jak i od miejsca zamieszkania oraz tradycji spożywania mleka. Na przykład w północnej Europie nietolerancja laktozy u dorosłych występuje u 25% populacji, a wśród rdzennych mieszkańców Afryki, Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Północnej i Południowej, żyjących bliżej równika, jej częstotliwość sięga 95%. Nietolerancja laktozy u dorosłych dzieli się na wtórną i pierwotną. Pierwotna może objawiać się w dzieciństwie, może rozwinąć się wraz z wiekiem. Wtórna występuje pod wpływem infekcji jelitowych i innych przyczyn, które powodują uszkodzenie komórek jelita cienkiego różnego pochodzenia.
Co to jest laktoza?
Laktoza to węglowodan występujący głównie w mleku i produktach mlecznych. Nietolerancja laktozy jest częstym problemem trawiennym, gdy organizm traci zdolność trawienia laktozy. Nasz organizm trawi laktozę za pomocą enzymu zwanego laktazy. Enzym ten rozkłada laktozę na cukry proste, glukozę i galaktozę, które są łatwo wchłaniane do krwiobiegu.
Osoby z nietolerancją laktozy nie wytwarzają wystarczającej ilości laktazy, więc laktoza pozostaje w układzie pokarmowym, gdzie jest narażona na działanie bakterii, powodując proces fermentacji wytwarzającej gaz. W zależności od przyczyny, dla której organizm nie wytwarza wystarczającej ilości laktazy, nietolerancja może być tymczasowa lub trwała.
Nietolerancja laktozy – objawy
Objawy nietolerancji laktozy zwykle pojawiają się w ciągu kilku godzin po spożyciu pokarmu lub napoju zawierającego laktozę. Mogą to być wzdęcia, biegunka, skurcze i bóle żołądka, bulgotanie w żołądku i nudności.
Objawy nietolerancji laktozy mogą być podobne do niektórych innych schorzeń, dlatego bardzo ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia diagnozy przed wycofaniem mleka i produktów mlecznych z diety. Jeśli lekarz podejrzewa nietolerancję laktozy, może zasugerować ograniczenie spożycia pokarmów i napojów zawierających laktozę na około dwa tygodnie, aby sprawdzić, czy nastąpiła poprawa.
Nietolerancja laktozy to nie to samo, co alergia na mleko lub inny nabiał. Alergia pokarmowa jest spowodowana reakcją układu odpornościowego na określony rodzaj żywności.Typowe objawy alergii to wysypka, duszność i swędzenie. Nietolerancja laktozy nie przypomina alergii pokarmowej – dlatego można w małych ilościach pić mleko.
Produkty bez laktozy?
Podczas diety z nietolerancją laktozy należy spożywać wystarczającą ilość produktów bezmlecznych, które zawierają wapń i witaminę D. Ta ostatnia jest szczególnie ważna, ponieważ pomaga wchłaniać wapń.
W zależności od stopnia nietolerancji węglowodanów mleka wyróżnia się normy dietetyczne:
- Produkty o niskiej zawartości laktozy. Należą do nich naturalne produkty mleczne – masło, a także niektóre sfermentowane mleko – sery twarde, twarożek ekologiczny. Ten rodzaj żywności jest wskazany do zdrowej diety osób o niskiej nietolerancji laktozy.
- Na opakowaniach mleka czy jogurtów widnieje napis, że produkt nie zawiera laktozy i mogą go spożywać osoby z taką nietolerancją. Mleko pochodzące od zwierząt można zastąpić roślinnym: mleko migdałowe, sojowe, owsiane, ryżowe, kokosowe.
- Pochodzenia naturalnego – wszelkie owoce, warzywa (i ich soki), ryby, mięso, miód, rośliny strączkowe, zboża, orzechy, ryż, makaron, domowe pierogi, herbata i kawa.
Produkty bez laktozy z roślinnego białka zbóż w pełni równoważą dietę wegan i wegetarian, a także są idealne dla osób, które nie tolerują tylko laktozy, ale także ogólnie białka mleka.